“Ik zorg ervoor dat ik op goed verlichte wegen blijf, houd mijn telefoon bij de hand zodat ik snel iemand kan bellen als dat nodig is, en deel mijn live locatie met een paar vrienden.”  “Soms bel ik iemand zodat ik niet alleen ben tijdens het naar huis lopen.”  “Ik draag een klein lampje en pepper- of haarspray voor mijn veiligheid.”

Dit zijn geen mensen die door gevaarlijke gebieden lopen of in risicovolle wijken wonen. Dit zijn oppassers in Nederland, die ’s avonds na het oppassen naar huis gaan.

Wanneer we aan kinderopvang denken, richten we ons meestal op de veiligheid en het welzijn van kinderen, en terecht. Maar er is nog een andere kant die minstens zo belangrijk is: het welzijn van de oppas, vooral wanneer die na het oppassen weer naar huis gaat.

We vroegen bijna 5.000 oppassers in Nederland en andere Europese landen hoe veilig zij zich voelen wanneer ze ’s avonds na het werk naar huis gaan. Wat we ontdekten is zowel opvallend als een oproep tot actie: bijna alle oppassers in Nederland (97%) voelen de noodzaak om extra voorzorgsmaatregelen te nemen op weg naar huis.

Uit het onderzoek blijkt ook dat 7 op de 10 ouders in Nederland zich zorgen maken over de veiligheid van hun oppas, het hoogste percentage van alle onderzochte landen. Dat laat zien dat er sprake is van een gedeelde zorg en daarmee ook van een gedeelde verantwoordelijkheid. Samen kunnen we ervoor zorgen dat oppassers zich niet alleen veilig voelen, maar ook daadwerkelijk veilig thuiskomen na het oppassen.

“Wanneer we het over kinderopvang hebben, stopt veiligheid meestal bij de voordeur,” zegt Jules van Bruggen, CEO van Sitly. “Wat dit onderzoek laat zien, is dat het werk voor veel oppassers, vooral jonge oppassers eigenlijk pas voorbij is wanneer ze veilig thuis zijn. Het feit dat bijna alle oppassers extra voorzorgsmaatregelen nemen, is opvallend. Niet omdat Nederland ineens onveilig is, maar omdat het gevoel van veiligheid verandert. Dat verdient aandacht.”

Oppassers voelen zich ’s avonds op weg naar huis niet helemaal veilig

Nederland staat al lange tijd bekend als een veilig land om te wonen. Maar onder jonge vrouwen lijkt dat gevoel van veiligheid langzaam te veranderen. Oppassers zeggen misschien niet letterlijk dat ze zich onveilig voelen, maar hun gedrag vertelt een ander verhaal: donkere straten vermijden, onderweg bellen met een vriend(in), of ouders vragen om mee naar huis te lopen. Er lijkt sprake van een onderhuids gevoel van onveiligheid dat nog niet volledig wordt uitgesproken. 

Toen we vroegen of oppassers zich veilig voelen op weg naar huis na een oppasavond, zei de overgrote meerderheid (86%) van wel. Maar bij een vervolgvraag, “Neem je extra voorzorgsmaatregelen als je ’s avonds naar huis loopt?”, antwoordde maar liefst 97% van de Nederlandse oppassers met “ja”. Dat is het hoogste percentage van alle landen die meededen aan het onderzoek. Ter vergelijking: 82% van de oppassers in België, 64% in Duitsland, 57% in Denemarken, en slechts 46% in Finland antwoordde met “ja”.Opvallend is ook dat 87% van de ondervraagde oppassers jonger is dan 21 jaar. Onder de jongste groep is het gevoel van onveiligheid sterker: 15% van de oppassers onder de 21 heeft zich weleens onveilig gevoeld tijdens de wandeling naar huis, tegenover 6% van de oppassers van 22 jaar en ouder.

Veiligheidsgevoel van oppassers volgens Sitly-onderzoek

Hoe oppassers proberen veilig thuis te komen na een oppasavond

Veel oppassers gebruiken meerdere strategieën tegelijk om zich veiliger te voelen. Kleine, praktische maatregelen die samen helpen om met een geruster gevoel naar huis te gaan. De meest voorkomende aanpak is in contact blijven met iemand: ze sturen een berichtje als ze vertrekken en als ze thuis zijn, of bellen met hun ouders, vrienden of partner, vaak terwijl ze hun live locatie delen.

Ook de keuze van de route is belangrijk: 51% van de oppassers in Nederland geeft aan donkere straten of slecht verlichte plekken te vermijden.

Waar zijn oppassers bang voor als ze alleen naar huis gaan? Uit de antwoorden van oppassers die meededen aan het onderzoek komt de angst naar voren om lastiggevallen of aangevallen te worden wanneer ze alleen zijn. Om met dit gevoel van onveiligheid om te gaan, kijken oppassers regelmatig om zich heen, houden ze hun telefoon opgeladen en binnen handbereik. Sommigen geven aan hun sleutels in de hand te houden, een persoonlijk alarm of fluitje bij zich te dragen, of vragen om begeleiding of opgehaald te worden als het erg laat is of als ze zich niet prettig voelen.

Sitly: waar gezinnen & oppassers elkaar vinden

Zoek je een fijne oppas of een leuke oppasbaan? Sitly maakt het makkelijk om elkaar te vinden. Start met zoeken, bekijk profielen en kom in contact met mensen in jouw buurt.

Zoek een oppas Zoek oppas werk

Nederlandse ouders zijn het meest betrokken bij de veiligheid van oppassers

Uit ons onderzoek blijkt dat 69% van de oppassers het fijn zou vinden als het gezin waarbij ze werken na afloop even contact opneemt. Al is het maar een kort berichtje om te vragen of ze veilig thuisgekomen zijn. En juist in Nederland lijken ouders deze verwachting vaak waar te maken.

Volgens onze enquête maken 7 op de 10 ouders in Nederland zich zorgen over hoe hun oppas ’s avonds thuiskomt. Ze brengen haar zelf naar huis, bellen een taxi, of sturen een bericht om te checken of ze veilig is aangekomen. Dat is het hoogste percentage van alle landen in het onderzoek. Ter vergelijking: slechts 56% van de ouders in België, 57% in Duitsland en slechts 31% in Finland geven aan zich hiermee bezig te houden. Dit verschil kan te maken hebben met een andere veiligheidsbeleving, of met hoe de relatie tussen ouders en oppassers in elk land wordt gezien.

Opvallend is dat de bezorgdheid van ouders vaak samenhangt met de leeftijd van de oppas. Slechts 49% van de oppassers van 25 jaar en ouder geeft aan dat de ouders waarbij zij oppassen contact opnemen om te vragen of ze veilig thuis zijn gekomen. Bij jongere oppassers ligt dat percentage hoger. Toch is veiligheid niet alleen iets waar jonge oppassers zich zorgen over maken. Of je nu 18 of 28 bent, laat op de avond naar huis gaan, brengt altijd risico’s met zich mee. Zorgzaamheid tonen zou voor iedereen moeten gelden.

% van de ouders die ervoor zorgen dat hun oppas ’s avonds na het werk veilig thuiskomt


Eén op de drie ouders maakt zich geen zorgen over de veiligheid van hun oppas

Natuurlijk is er nog ruimte voor verbetering. Hoewel veel ouders in Nederland de veiligheid van hun oppas serieus nemen, maakt bijna 30% zich geen zorgen over hoe hun oppas ’s avonds thuiskomt na het oppassen. In andere landen ligt dit percentage zelfs nog hoger: 44% van de ouders in België en 43% in Duitsland bieden niet aan om de oppas te begeleiden, een taxi te bellen of te vragen om een ‘veilig thuis’-berichtje.

Maar dit is goed om te onthouden: de relatie tussen een gezin en een oppas is gebouwd op vertrouwen. En dat vertrouwen stopt niet zodra de oppas de deur uitloopt aan het eind van de avond.

“Oppassers zorgen voor wat ouders het meest dierbaar is: hun kinderen. Ouders zouden hun verantwoordelijkheidsgevoel moeten doortrekken tot buiten hun eigen voordeur,” zegt Jules van Bruggen.

De veiligheid van een oppassers zou niet alleen haar eigen verantwoordelijkheid moeten zijn. De band tussen een oppas en een gezin is immers bijzonder. Ouders vertrouwen hun meest dierbare bezit toe aan iemand: vaak een jong persoon, die ’s avonds laat nog alleen naar huis moet. 

Als ouder speel je een belangrijke rol in het zorgen dat je oppas veilig thuiskomt, zeker na een oppasavond die tot laat duurt. Van vragen om een kort berichtje tot aanbieden om te blijven logeren, er zijn allerlei manieren om je oppas te helpen zich veilig te voelen op weg naar huis.

Hier zijn 6 praktische manieren waarop je als ouder kunt bijdragen aan een veilige thuiskomst van je oppas.